de Majang

Klik op onderstaande foto voor de vergroting

De K.P.M.- Meiers

Wij hadden in de goede oude tijd bij de K.P.M.vele Meiers, nl. blikjes Meier, baard Meier, Haagse Meier, conserverstie Meier, spoorweg Meier, vooral niet te vergeten onze onvolprezen Directeur Straatmeier en waarover dit verhaal gaat, mijnheer Oor Meier (burgelijke stand Meier sadja)
Deze naam was indertijd zo populair dat wij jongeren niet beter wisten of Oormeier was de werkelijke naam van deze heer. Toen wij voor het eerst met een clubje jongelui uit Holland kwamen, werden wij direct op verschillende reparatieschepen geplaatst en namen wij onze intrek in hotel ' Meertens' waar ook de heer Oormeier gelogeerd was. Wij hoorden hem niet anders dan met Oormeier aanspreken, en dachten dat het zo hoorde. Een van ons werd bij de heer Oormeier geplaatst en antwoordde zijn chef steeds beleefd: " Jawel mijnheer Oormeier, zeker mijnheer Oormeier" enz.
Dit ging de brave man op een zeker moment vervelen en hij barste los: "Zeg, jongeman, mijn oren en jouw hersens zouden samen een prachtige ezelskop vormen."

Uitblazen in de achterkuil.

Druk varen en hard werken was het bij de K.P.M., maar allen werkten samen, in goede harmonie en in een geest van goede kameraadschap. Wat kon het daar op het tempatje in de achterkuil, of in het tuintje op de kleine scheepjes gezellig zijn. Gij allen, mijn oude makkers, herrinnert u die gezellige sfeer. Daar werd gegrapt en gelachen, en natuurlijk ook wel gekankerd. Maar altijd wist er een weer het goede woord te vinden en dan was de geest der opgewektheid gauw weer gevonden. Wat kon het daar op dat broeiende Bandjermasin razend druk zijn. Daar werden de aangebrachte stukgoederen gelost, en zo gauw er maar weer wat ruimte aan boord was werd er al weer geladen ook. Kisten vruchten werden er van boord gedragen en intussen sjouwde men kisten gezouten eieren weer aan boord. Grote boomstammen werden vanuit de kali aan boord gehesen, tabaksmatten werden uit prauwen geladen, dun rond-hout (galams) werden door de patrijspoorten naar binnen gestoken, terwijl intussen van alle kanten de pakken kadjangmatten om je oren vlogen, de ruimen in. Dit alles begeleid door een koor van stemmen, dat het monotone tallyliedje uitzong: 'Satoe djadi sahatoe, doea, ja tiga, enz.'
Even uitblazen in de achterkuil

Het m.s. "Tinombo" bij een aanlegsteiger te Selat Pandjang om sago te laden.

1891-1966 75 JAAR KPM.

VIJF EN ZEVENTIG PAKETVAART JAREN
HEBT GIJ DE SCHEPEN LATEN VAREN
MET IN DE GORDEL VAN SMARAGD
UW GROOTSTE WERK IN STERKE KRACHT
'T BEGIN WAS KLEIN MAAR GROEIDE GROOT
HET WIERP DE VRUCHTEN IN UW SCHOOT
DOOR NOESTE ARBEID DAG EN NACHT
PAKETVAARTGEEST EENDRACHT MAAKT MACHT
TWEE OORLOGEN WROETTEN AAN 'T BESTAAN
MAAR ZONDER BREKEN BENT GIJ VOORT GEGAAN
EN ONDANKS ZWARE CRISIS JAREN
HET LIJNENSTELSTEL BLIJVEN VAREN
VAN OOST TOT WEST VAN ZUID TOT NOORD
PLOEGDEN UW SCHEPEN STEEDS WEER VOORT
DE RUIMEN VOL HET VEE AAN DEK
ER WAS GEEN ONBEZETTE PLEK
DE VARKENS MEEST BIJ VIJVEN HOOG
ZIJ LIETEN NOOIT EEN PLEKJE DROOG
EEN RADERWERK DAT LIEP GESMEERD
NOOIT WERD EEN UUR TE LANG GEMEERD
OOK GIJ MOEST BUIGEN VOOR GEWELD
DOCH WERD DE KOERS OPNIEUW GESTELD
DOOR VAST GELOOF IN EIGEN KUNNEN
LIET GIJ DE NIEUWE LIJNEN RUNNEN
MET HANDEN STERK INEEN GESLAGEN
PAKETVAARTGEEST WEER UITGEDRAGEN
OPNIEUW NAAR VERRE VREEMDE KUSTEN
ZONDER RESPIJT ZONDER TE RUSTEN
DOOR SAMEN GAAN VAN WAL EN VLOOT
WEER NIEUWE VRUCHTEN IN UW SCHOOT
EN NIMMER TOCH ZULT GIJ VERSAGEN
U VAN DE ZEE LATEN VERJAGEN
HETGEEN DAT WERD DOOR STAND GEBRACHT
ALS ERFENIS VOOR 'T NAGESLACHT
MET "VOL VOORUIT" DOOR OP DE ZEE
BEHOUDEN VAART NAAR IEDER REE

Badjos.

Zijn wij het allen er over eens, dat onze badjos de beste koelies waren? Wat een prachtkerels had je daaronder! Met 6 badjos in je ruim ging het doorgaans gesmeerder dan met 12 Javanen of andere landslieden. Je ziet ze nog voor je, als ze aan het sjouwen waren in de coprah of rottan. Hoeveel pikol was het ook weer, waarme ze op hun nek wegdraafden? Lastig in de omgang? Ach, dat hing voornamelijk van de mandoer af of anders lag het aan jezelf, want je moest ze op een speciale manier behandelen, niet waar? Als ik hier zo eens een ploeg arbeiders zie, maak ik wel eens een vergelijking met vroeger. Maar geef mij maar de badjos!!!

C'est la Guerre

Het gebeurde in een grote havenplaats in Indië, zo niet de grootste, dan toch op één na de grootste. Donderdags was er een groot schip van een grote scheepvaartmaatschappij uit Australië binnengekomen en lag aan de kade afgemeerd. Een douane-ambtenaaar kwam aan boord en omdat reglementen nu eenmaal reglementen zijn en het gouverment nu eenmaal een gouverment is dat vele ambtenaren heeft die de reglementen stipt navolgen, kon het gebeuren dat de passagiers alle foto en filmtoestellen werden afgenomen.
"Want ziet u, meneer, er mogen uit oogpunt van defensie geen foto's op de kade of aan de wal worden gemaakt -c'est la guerre- dat begrijpt u wel!" Dies werden "all these things" verzameld en opgeborgen in de douaneloods in een kast van een ambtenaar. Het betrokken schip kreeg een recu waarop n.b. stond " niet verantwoordelijk voor enige schade of wegraken der toestellen". Sic!! (of dit nu des ambtenaarssindri of des gouverments was laat ik in het midden). Zatermiddag half vijf. Het grote schip lag op vertrek. 5 n.m., 5.15 n.m., 5.30 n.m., waar was het wachten op? "C'est la guerre" zei de 1e stuurman. "C'est la guerre" zei ook de administrateur. Een gevlieg van fietsen langs de goedang - gezeur van "mas" oppas: "wat is er eigenlijk loos?" Sectie-chef der douane opgebeld, wist van niets, had er niets mee te maken. De beambte van de douane die de wacht had bij de poort, zei: " Oh mneerrrr!!! ik weet niet, niet mijn werk!" Kleine bazen, grote bazen, kleine chefs, grote chefs van scheepvaartmaatschappij opgebeld. Natuurlijk, "Cest la guerre". De passagiers wilden hun toestellen terug, maar de betrokken ambtenaar was voor het weekend naar "boven" en had de sleutel meegenomen! Tableau!. Weer geren en gedraaf. Adminstrateur aan de telefoon..... aan de andere kant één of andere hoge douane-toean.
"Ja hallo, ja wat zegt u-Oh! Ja,ja, met scheepstimmerman de kast openbreken? Dus forceren? Ja, ja, dank u, c'est la guerre"..... en aldus geschiedde. Het schip kon ten 6.25 n.m. vertrekken! Vrienden, wegbrengers, kennissen en inwoners van de grote stad stonden op de kade druk foto's te maken, waarop een Australiër opmerkte: 'Damm funny, look at that".
"C'est la guerre" maakte iemand de opmerking.

Het handgeknoopte tapijt.

Toen de stuurman werd overgeplaatst raakte de ouwe een meeligger kwijt, waarmede hij onder genot van een borrel en een goeie sigaar vele maatschappelijke misstanden had rechtgezet. Zeker, de nieuwe stuurman was ook wel een aardige vent en allezins capabel voor zijn werk, maar toch was ie anders, inplaats van, zoals de vorige stuurman, met de ouwe de wereld te gaan zitten hervormen, trok deze zich na de dienst terug en je zag hem de hele avond niet meer. Geen wonder, dat de ouwe zich enigzins eenzaam ging voelen en hoewel eigenlijk tegen zijn principes indruisend, besloot hij de regel van Mohammed en de berg in toepassing te brengen en de stuurman maar eens op eigen terrein te gaan opzoeken. Tot zijn grote verbazing trof hij de stuurman aan achter een grote berg wollen draden, die hij met veel ijver door een of andere lap zat te prikken. Na een opmerking van de ouwe, dat hij dacht op een schip te zitten en niet bij een vereniging huisvrouwen, antwoordde de stuurman, dat hij aan huisvlijt deed en een tapijt aan het knopen was. De ouwe, toch niets te doen hebbende, bestelde wat te drinken en liet zich intussen door de stuurman de gehele knooptechniek gewillig uitleggen. Misschien ook onder de invloed van het genuttigde, misschien ook door de overtuigingskracht des stuurmans betoog en gefascineerd door diens vaardige handen, geraakte de ouwe er langzamerhand heilig van overtuigd, dat tapijtknopen datgene was waar het de zeeman door de eeuwen heen in zijn vrije tijd aan had ontbroken. Aldus besloot de ouwe zelf ook te gaan knopen en bestelde de zelfde avond bij vrouwlief in Holland de benodigde materialen, nadat de stuurman hem had verzekerd, zodra de boel zou arriveren, hem te zullen inwijden in de geheime van de edele knoopkunst. Echter, het noodlot maakt rare kronkels en zo gebeurde het, dat op de dag, dat des kapiteins knoopboel arriveerde, de knopende stuurman werd overgeplaatst en de kapitein met een berg wol alsmede knoopapparaten bleef zitten, zonder nog van de knooptechniek op de hoogte te zijn. Na vele avonden van vergeefs moeizaam pogen, zwiepte de ouwe, wat te verwachten was in een vlaag van woede de gehele boel overboord, bestelde een borrel en ging naar de nieuwe stuurman om eens te kijken wat deze van zijn hervormingsplannen dacht........